Częściowy zakaz palenia w kominkach na terenie Województwa Małopolskiego

Sejmik małopolski przyjął nowy Program Ochrony Powietrza. Za przyjęciem programu głosowało 33 radnych, żaden nie był przeciw, czterech wstrzymało się od głosu, dwóch było nieobecnych.

Uchwała wprowadza zakaz użytkowania kominków przy wysokich stężeniach pyłu, czyli przekroczeniu poziomu dopuszczalnego 50 mikrogramów na metr sześcienny średniodobowo, z wyłączeniem sytuacji, w których kominek stanowi jedyne źródło ciepła. Oznacza to, że w niektórych miejscowościach w Małopolsce nie będzie można używać kominków nawet przez większą część zimy.

Do najważniejszych zadań określonych w Programie ochrony powietrza należy przyspieszenie wymiany przestarzałych pieców – w tym celu m.in. w każdej gminie zostanie utworzone stanowisko ekodoradcy oraz punkt obsługi programu dotacyjnego Czyste Powietrze. W programie położony jest też nacisk na promowanie wykorzystania odnawialnych źródeł energii poprzez zapewnienie wyższego dofinansowania dla nich oraz usprawnienie systemu kontroli.

POP nie wprowadza zakazu stosowania paliw stałych na terenie Małopolski. Na mocy obowiązujących uchwał antysmogowych wciąż będzie istniała możliwość instalacji pieców na drewno i biomasę, także węgiel, pod warunkiem, że będą to urządzenia spełniające wymagania ekoprojektu (to np. kotły zgazowujące drewno i piece posiadające automatyczny podajnik paliwa). Rolnicy i ogrodnicy w dalszym ciągu będą mogli wykorzystywać węgiel i drewno do ogrzewania tuneli i szklarni, ale lepsze jakościowo urządzenia zużyją mniej paliwa, a powietrze będzie czystsze.

Do zadań gmin będzie należało przygotowanie spisu wszystkich źródeł ogrzewania. POP rekomenduje również przeznaczenie od 2021 r. co najmniej 1 proc. dochodów własnych gmin na działania związane z ochroną powietrza, część tej sumy ma być wykorzystana w programach osłonowych dla mieszkańców, którym warunki finansowe nie pozwalają na dostosowanie pieca do wymogów uchwały antysmogowej.

Gminy będą także prowadzić kontrole interwencyjne palenisk oraz reagować na zgłoszenia wysyłane za pośrednictwem aplikacji Ekointerwencja w terminie nie dłuższym niż 12 godzin. Gminy powinny przygotować wewnętrzną procedurę przeprowadzenia kontroli palenisk pod kątem przestrzegania uchwały antysmogowej i zakazu spalania odpadów do 30 września 2021 r.

W programie zapisano także zadania proponowane dla powiatów. To np. zatrudnienie do 30 czerwca 2021 r. ekodoradcy ds. klimatu, prowadzenie akcji informacyjnych o wymaganiach uchwał antysmogowych w ramach wydawania pozwoleń na budowę i przyjmowania zgłoszeń budynków. Rekomendowane jest też przeznaczenie od 2021 r. w ramach budżetu powiatu co najmniej 0,5 proc. dochodów własnych na działania związane z ochroną powietrza. Po 31 października na stronie internetowej powiatu powinny znaleźć się informacje o aktualnej jakości powietrza, odnośniki do aplikacji Ekointerwencja i programu Czyste Powietrze.

Nowy program kładzie też nacisk na ograniczenia emisji z transportu, szczególnie dwutlenku azotu. Ryszard Listwan z WIOŚ zwrócił uwagę, że w Krakowie udział zanieczyszczeń z transportu jest coraz większa. POP zakłada, że do 2026 r. na terenie miasta utworzone zostaną strefy czystego transportu. W momencie powstania strefy posiadacz 12-letniego samochodu z silnikiem Diesla lub 20-letniego pojazdu z silnikiem benzynowym nie będzie mógł wjechać do wyznaczonego rejonu miasta. Aby jednak możliwe było utworzenie stref czystego transportu, wcześniej muszą powstać regulacje krajowe.